Bir buğday tanesi, buğdaylıktaki kemâline erişmek için, toprakta sebat, hava ile imtisal, sudan istifade, güneşten tefeyyüz ve kendini düşmanlardan muhafaza etmiştir. İşte böylece kemâle eren bir buğday tanesi, terakkisini idâme ile insan veya insanın bir cüz’ü olmak istiyorsa, bu defa da değirmen de öğütülmeye, yemek boğazı denilen tünelden geçmeye ve midede hazım eleklerinde elenmeye mecburdur. Ancak, bu ameliyelerden geçtiği takdirde insan olabilir. Aksi hâlde çürüyüp mahvolacaktır.
Aynen bunun gibi, insanlar da evâmir-i İlâhiye’ye imtisal ve nevahisinden içtinab ile dünyada kemâle erdikten sonra, başka bir âlemde sümbül vermek için, Hakîm-i Ezelî’nin bir kanun-u hikmetiyle kabristan midesine girecektir…
