Bir kimsenin sevdiği zatlardan yüzde doksan dokuzu İstanbul’a gitse ve sadece birisi Erzurum’da kalsa, bu şahsın İstanbul’a seve seve gitmesi lâzım gelir. Eğer bu şahıs, o kadar sevdiği zatları hatırına getirmeyip Erzurum’dan ayrılmak istemezse, padişah bazen lûtfuyla bir memurunu gönderir ve ona birkaç kamçı vurdurarak İstanbul’a gelmeye icbar eder. O kimse ilk anda her ne kadar yediği kamçılardan rahatsız olursa da İstanbul’a ulaştığında bütün ıstırabını unutur ve Erzurum’da kalan ahbabının da bir an önce oraya gelmesini arzu eder.
İşte hastalıklar birer kamçı hükmünde olup, bizleri gafletten kurtararak, yüzde doksan dokuz ahbabımızın bulunduğu âhiret âlemine gitmeye bir iştiyak uyandırmakta ve ölüm yoluyla da bu aleme gitmemize vesile olmaktadırlar.
