Ruh Nedir?

Ruhun, Sürur ve Eleme Menbâ Olması

İnsanlara sürur ve elem, iki kaynaktan gelir. Biri, hisler yoluyla gelen cismanî elem ve lezzetlerdir. Diğeri ise, hayâl, tasavvur, fikir gibi ruhun sıfatlarından gelen ruhanî sürur ve ızdıraplardır. Nitekim

“Kılıç yarası iyileşir ama, dil yarası iyileşmez.”

sözünde, kılıç yarası ile cismanî elemler, dil yarası ile de ruhanî elemler kastedilmektedir.

İnsan, sadece maddeden ibaret olmadığından elem, keder, korku ve sevgi gibi hislerle karşı karşıyadır. Az bir dikkat ile cismin aldığı zannedilen elem ve lezzetin de ruha ait olduğu anlaşılabilir. Ancak, ruh o elem ve lezzeti, cismin herhangi bir organı vasıtasıyla aldığı için ona cismanî denir. Ruhun çıkmasıyla, cesedde hayat, ilim, irâde, şuur, lezzet, ızdırap, korku, sevgi ve benzeri sıfat ve hisler kalmaz. Bütün bu lezzet ve elemlerin hepsi ruha aittir.

Her insan, ruha âit zevk, korku, neşe, sevgi, mutluluk gibi ruhanî lezzet ve elemlerin cismanî lezzet ve elemlerden farklı olduklarını vicdanen bilir.

Ruh olmazsa, cesed lezzetlerden ve elemlerden nasibini alamaz. Lezzet ve elemin kökleri ruhun derinliklerindedir.

Evet, sürur, akıl ve mantığın kontrolünden ve vicdanın süzgecinden geçtikten sonra, dâima ruhun başarılarını ve zaferlerini terennüm eder. Her büyük zafer, ruh için bir sürur güftesi olduğu gibi, her büyük sürur da onun bir zafer bestesidir. Sürurun doğduğu yerde, mutlaka bir terakki hamlesi vardır. Bu hamle ne kadar yüksekse, sürur da o kadar derinden kaynaklanır.Sürur gibi elem ve ızdıraplar da, tevekkül ve teslimiyet şartıyla, ruhu kemâlâta kamçılar, tasaffî ettirir, olgunlaştırır. Bediüzzaman insan ruhunun elem ve sürurlara menba olduğunu şöyle ifade eder:

“Ruh-u insanî gayr-ı mütenahî ihtiyaçlara giriftar, gayr-ı mütenahî elemlere mahaldir. Gayr-ı mahsur lezzetlere iştihalıdır. Gayr-ı mahdud âmâli beslemektedir. Hattâ kalbin dalaletiyle beraber ruhtan fışkıran şefkat, gayr-ı mütenahî elemleri tazammun ediyor.”17

Dipnotlar:

17. Mesnevi-i Nuriye.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu